Δισκοπαθεια – Κηλη Μεσοσπονδυλιου Δισκου (ΚΜΔ)
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από τα σπονδυλικά σώματα , τα οποία ευρίσκονται το ένα πάνω στο άλλο. Στον ενδιάμεσο χώρο ευρίσκεται ο μεσοσπονδύλιος δίσκος, και τα σπονδυλικά σώματα συγκρατούνται μεταξύ τους με τους διάφορους συνδέσμους. Τα σπονδυλικά σώματα κατέχουν αρθρικές επιφάνειες που τους επιτρέπουν μικρού βαθμού κινήσεων. Στο ενδιάμεσο των σπονδυλικών σωμάτων δημιουργούνται τα σπονδυλικά τρήματα, μέσα από τα οποία εξέρχονται τα σπονδυλικά νεύρα.
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από τον πηκτοειδή πυρήνα ( υφή από ζελέ) και τον ινώδη δακτύλιο που περιβάλλει τον πρώτο. Με τη φυσιολογική γήρανση ο μεν πηκτοειδής πυρήνας χάνει την ελαστικότητα του και “στεγνώνει”, ο δε ινώδης δακτύλιος παρουσιάζει μικρορήξεις με αποτέλεσμα ο πηκτοειδής πυρήνας να προβάλλει και να δημιουργείται μικροκήλες. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται εκφύλιση του Δίσκου ή εκφυλιστική δισκοπάθεια και συνοδεύεται με την στένωση του δίσκου και δημιουργία οστεοφύτων (αντιδραστική δημιουργία νέου οστού). Η όλη εικόνα χαρακτηρίζεται σα Σπονδύλωση και προκαλεί πόνο – οσφυαλγία, η οποία πολλές φορές παλινδρομεί.
Η στένωση του δίσκου προκαλεί αναπόφευκτα διαταραχή – υπερξάρθρημα στις σπονδυλικές αρθρώσεις που οδηγεί στην οστεοαρθρίτιδα των σπονδυλικών αρθρώσεων. Αυτή επίσης είναι αιτία πόνου στη σπονδυλική χώρα, που μπορεί ακόμα να προκαλεί αντανάκλαση του πόνου στον οπίσθιο μηρό μέχρι το γόνατο – Σύνδρομο σπονδυλικών αρθρώσεων.
Η οστεοαρθρίτιδα τώρα μπορεί επίσης να προκαλέσει τη δημιουργία οστεοφύτων, τα οποία με τη σειρά τους να προκαλέσουν πίεση είτε στα νευρά, είτε ακόμα στένωση του σπονδυλικού σωλήνα με την εικόνα της σπονδυλικής στένωσης.
Η Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου προκαλείται από τη προβολή του πηκτοειδή πυρήνα διαμέσου το ραγέντος ινώδη δακτυλίου. Συνήθως η προβολή αυτή βρίσκεται στη πίσω πλευρά και πιέζει ανάλογα της θέσης της το νεύρο που εξέρχεται από το τρήμα, η σπανιότερα η κήλη αυτή είναι μεγάλη και κεντρική και προκαλεί πίεση επί του μυελικού κώνου και σπονδυλική στένωση.
Η πίεση επί του νεύρου (ρίζας νεύρου) προκαλεί φλεγμονή γύρω από τη ρίζα του νεύρου που εκδηλώνεται με χαρακτηριστική Ριζίτιδα ή Ισχιαλγία, δηλ. πόνο στη μέση με αντανάκλαση του πόνου στο σκέλος και κάτω από το γόνατο. Αυτός ο πόνος στο σκέλος εμφανίζεται σα μούδιασμα ή καυσαλγία και πολλές φορές επιδεινώνεται με τη κίνηση ή το βήχα και το φτέρνισμα.
Η θεραπεία της ΚΜΔ είναι αρχικά συντηρητική και μόνο το 15-20% των ασθενών καταλήγουν να χειρουργηθούν.
Στον ασθενή συστήνεται ξεκούραση, με όχι απολυτό κλινοστατισμό, αλλά ανάπαυσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Επιπλέον χορηγούνται αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα για αντιμετώπιση της συνοδεύουσας φλεγμονής. Σε κατοπινό στάδιο, όταν ο ασθενής μπορεί με να μετακινηθεί, προστίθεται και φυσιοθεραπεία. Αυτή σκοπό έχει στα αρχικά στάδια την αντιμετώπιση της φλεγμονής και κατόπιν τη κινητοποίηση του ασθενή.
Με τη συντηρητική θεραπεία, που μπορεί να διαρκέσει και μήνες, επιτυγχάνεται ο έλεγχος της φλεγμονής και με την πάροδο του χρόνου η συρρίκνωση της ΚΜΔ. Με αυτή την θεραπεία αποφεύγουν τη χειρουργική αντιμετώπιση το 80%-85% των ασθενών.
Οι ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση είναι σαφείς:
Α) Ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία και υποφέρουν από σοβαρό πόνο για περίοδο 6-8 ή και 10 εβδομάδες.
Β) Ασθενείς που παρουσιάζουν προοδευτική επιδείνωση της μυϊκής αδυναμίας.
Προσοχή στον έλεγχο με Μαγνητική Τομογραφία (MRI) όπου δυνατόν να υπάρχουν μέχρι και 20-30% ψευδώς θετικά ευρήματα στο υγιή πληθυσμό. Δεν υπάρχει θέση για διερευνητική επέμβαση, και αυτή διενεργείται μόνο όταν τα κλινικά ευρήματα συμφωνούν με τα εργαστηριακά ευρήματα.